AS S.J., van -1902

Salmon van As was excecuted by the British for killing one of their officers. According to Van As it was self defence. He never had a fair trial as it appears from a letter that his father received years later from the British government. (Source: Uys, Ian. 1981. Heidelbergers of the Boer War). Below is a poem written by CJ Langenhoven - it was kindly send to me by Louw van Deventer. SALMON VAN AS Teenoor die kerkhof-ringmuur, Hier in die kleihard` sand, Groei `n verlate doringboom Dertien jaar t`rug geplant, En waak oor `n leë grafplek Onder die suikerbosrand Op `n koppie wat kyk na die wes toe, Lê `n voorpos te luister en wag. Daar`s `n kraak in die kors van die wolke, Waar die helder maan deurkyk en lag; En die wind van die suikerbosrandjie Maak kouer die koue van die nag. Daar`s `n kêrel te perd met `n wit vlag- `n Kêrel wat klatergoud sprei, Wat elke aand kom en die voorpos Met vleiende praatjies verlei. Hy sanik gereeld: “Dis onmoontlik Te win teen ons heerskappy” `n Mouserskoot knal in die duister: `n Ruiterloos` perd draf verby, En die Kaffers hol t`rug na die kamp toe Die nuus van die daad te versprei; Die vleiend`, fynpraat`rige kêrel Sal nooit weer `n voorpos verlei. Daar`s `n droewige volksvergadering Waar Vereeniging kyk oor die veld, En dapperste vaderlandsliefde Moet swig voor snode geweld, En lewe lyk duurder as doodgaan Vir hom wat op eer is gesteld. Die oorlog is eind`lik geëindig Net soos hy begin was,met moed; Die smart en die lang reeks verliese Moet stadig deur vlyt word vergoed, En Vereenigings vrede bekragtig Deur Salmon van As met sy bloed. In die dagbreek se skemer se groute, Eer die son oor die randjie verskyn, Eer die oos nog sy oes van skarlaken In die goud van die dag laat verkwyn, Het hul Salmon van As teen die tronkmuur Verlos van die wêreld-pyn. Sy vaderveld lê daar voor hom Half dof in skemergrou: Hy sien die suikerbosrandjie, Die kloof wat sy lyk sal hou, Die ou Johannesburg-wapad, Nog wit met die môredou. Die skyn van die môreskemer Was blink op sy gesig; Die ou Johannesburg-wapad, Half wit in die môrelig, En `n tiental Metfordkoeëls Was vlak op sy hart gerig. Daar`s `n graf teenoor die kerkhof- Dis `n leë grafplek nou; Daar`s geen grafsteen met sy spreukwoord Wat kan praat met my en jou- Net `n dertien-jaar-ou doringboom Wat die storie help onthou. (Uit “Uit Drie Wêrelddele”)
contributed by: Alta Griffiths
viewed 853 times
AS S.J., van -1902